Met Amsterdam Sounds organiseren we een platform voor het meten van geluidsoverlast samen met burgers door middel van nieuwe sensortechnologie. Hiermee kan er een gedeelde werkelijkheid worden gecreëerd tussen burgers, experts en handhavers over een complex onderwerp. Het Marie Heinekenplein in Amsterdam is gekozen als tweede pilotlocatie vanwege de brede samenkomst van belangen in dit gebied. Hier vormt geluid een belangrijk onderwerp van gesprek rondom het uitgaansleven, wonen en werken. De aftrap van de pilot bij het Marie Heinekenplein vond plaats op 9 maart 2021 en zal drie maanden duren. Tijdens deze periode wordt data verzameld die hier op de kaart te vinden is.
Het doel van deze eerste bijeenkomst was samen met bewoners en ondernemers de basis te leggen voor een burgermeetnetwerk om geluidsoverlast op het Marie Heinekenplein in kaart te brengen. Gezamenlijk zijn locaties die interessante meetpunten opleveren uitgekozen, vastgesteld welke types geluid als het meest storend worden ervaren door de deelnemers en is er een meetstrategie opgesteld.
Verwachtingen & Relevantie
De middag werd geopend door Judith Veenkamp van Waag met een introductie van het Smart Citizens Lab en het Amsterdam Sounds project. Daarna kwamen bewoners en ondernemers van het Marie Heinekenplein, de Gemeente Amsterdam, en vertegenwoordiger van de Ombudsman aan het woord om hun verwachtingen te delen. De voornaamste verwachtingen waren:
- In kaart brengen van geluid en hoe dit zich op het plein verplaatst;
- Ontdekken van patronen voor gerichte maatregelen;
- Bronnen van geluid dat als prikkelend ervaren wordt vaststellen;
- Data over geluidsniveaus (DB(a)) in kunnen zetten voor een beter gesprek tussen bewoners, ondernemers en de gemeente;
- Onderzoeken of de metingen van de vermeende ‘bron’ locatie ook terug te zien zijn in de data bij de ‘bewoner’ locatie;
- Testen of verschillende maatregelen die de horeca getroffen heeft met betrekking tot muziek ook effectief zijn.
De verschillende deelnemers waren het erover eens dat het belangrijk is om aandacht te besteden aan geluidsoverlast rondom het Marie Heinekenplein. Een horecaondernemer gaf aan dat er wederzijds contact is met een aantal bewoners en dat stappen met betrekking tot het verminderen van de overlast genomen worden (zoals afspraken rond het tijdstip van glasstorten en verschillende technologieën om muziek te dempen). Vanuit de bewoners ligt de nadruk op het identificeren van de belangrijkste bronnen die geluid produceren, zodat die als eerste aangepakt kunnen worden. Ook Tonno Cramer, senior onderzoeker bij de Gemeentelijke Ombudsman, gaf aan dat geluidsoverlast geen geïsoleerd probleem is maar dat juist de samenhang tussen verschillende factoren bekeken moet worden voor effectieve oplossingen.
Bronnen van geluidsoverlast
De deelnemers bespraken welke vormen van geluid veel voorkomend zijn op het plein, en kwamen zo tot de volgende top 4:
- Bezoekersgeluid op straat en op de terrassen;
- Glasbakken en (horeca) afval dat opgehaald wordt;
- Muziek van horecagelegenheden;
- Verkeersgeluiden zoals trams en scooters.
Deze vier types zullen de focuspunten zijn voor de komende meetperiode. In het bijzonder is het interessant om in kaart te brengen hoe het geluid in de periode tijdens de corona lockdown ten opzichte van de periode na de lockdown, wanneer de terrassen weer openen, verandert.
De subjectieve beleving van deze types geluidsoverlast is daarbij een punt van aandacht. Door middel van een logboek kunnen de deelnemers in de komende periode deze subjectieve beleving documenteren. Zo komen we erachter welke soorten geluiden als storend worden ervaren en hoe dit samenhangt met patronen en dB niveaus.
Ontwerpen meetstrategie
Tijdens de bijeenkomst werd besproken wat voor metingen interessant zijn en hoe dit kan worden gemeten. Zo werd besloten om bij een bron van geluid te meten, en op een locatie waar overlast ervaren wordt, om deze twee metingen met elkaar te vergelijken.
Daarnaast werden er meerdere interessante observaties en ideeën gedeeld die meegenomen worden in de meetperiode:
- Op drukke momenten kan opstapeling van geluid vanuit verschillende bronnen tot meer prikkeling leiden;
- Anderzijds kan juist op rustige momenten een geïsoleerd geluid, zoals een scooter om twee uur ’s nachts, als veel heftiger ervaren worden;
- De vorm van het gebouw, die lijkt op een amfitheater, kan mogelijk van invloed zijn op hoe geluid in de ruimte zich verplaatst;
- Barrières zoals bladeren aan de bomen in de zomer lijken voor demping te zorgen.
Na een korte terugkoppeling heeft de groep voor twee meetlocaties vastgesteld waar de sensoren komen te hangen:
Bij één van de horecagelegenheden (op de begaande grond)
De gekozen locatie is een bron waar geluid geproduceerd wordt, zoals bezoekersgeluiden en muziek.
Bij één van de bewoners (op een hogere verdieping)
Op de gekozen locatie wordt geluid waargenomen van onder andere bezoekers van het plein, de horeca, muziek en het verkeer.
Sensortechnologie
Lodewijk Loos van Waag gaf een demonstratie van de dB(a) sensoren die voor dit project zijn ontwikkeld. Met betaalbare onderdelen werken we aan een open-hardware sensor, die het mogelijk maakt om eigenaar te blijven van de verkregen data. Meer informatie over het ontwerp van de sensoren is hier beschikbaar, zodat bewoners in de toekomst hun eigen sensoren kunnen maken. De sensoren zijn experimenteel en worden in de huidige en voorgaande pilots getest. Naast de open-hardware dB(a) sensoren zullen professionele sensoren worden opgehangen met een klasse 1 microfoon om te zorgen dat we gegarandeerd betrouwbare data verzamelen en om te onderzoeken hoe de open hardware sensor in de praktijk presteert.
Op 17 maart 2021 zijn de sensoren opgehangen. De opgehaalde data is hier op de kaart te vinden. In de meetperiode tussen maart en mei vinden een aantal terugkoppel momenten met de deelnemers plaats waarin ervaringen en bevindingen over het meten gedeeld worden.